Zachodniopomorskie

Najwspanialszym pomnikiem historii a zarazem największym obiektem zabytkowym Kamienia Pomorskiego jest romańsko-gotycka konkatedra pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela. Budynek usytuowany na planie krzyża łacińskiego ma układ bazylikowy o sklepieniu krzyżowo-żebrowym oraz gwiaździstym w nawie południowej.

Od XI wieku Kamień Pomorski był siedzibą książąt zachodniopomorskich, zaś prawa miejskie otrzymał w 1274 roku. W 1124 roku Otton z Bambergu, na prośbę króla Bolesława Krzywoustego dokonał chrystianizacji Kamienia, jak i całego Pomorza Zachodniego. W 1176 roku książę Kazimierz I przeniósł z Wolina do Kamienia siedzibę biskupstwa, które pod koniec XII wieku uniezależniło się od wpływów arcybiskupstwa gnieźnieńskiego, bezpośrednio podlegając tronowi papieskiemu.

W związku z przyjęciem chrztu jednym z elementów chrystianizacji było postawianie kościoła. W tym samym roku tj. 1124 wzniesiono drewnianą świątynię. W 1176 roku, w święto Matki Bożej Wniebowziętej, rozpoczęto budowę najstarszej budowli sakralnej na Pomorzu Zachodnim, której fundatorem był Kazimierz I. Budowlę katedry ukończono na przełomie XIV i XV wieku.

W tym samym czasie wokół konkatedry zaczęły powstawać inne obiekty jak pałac biskupi, który w wiekach XIV-XVII służył jako siedziba biskupstwa. Na początku XIV wieku obok katedry został wybudowany wirydarz, który jest jedynym w Polsce wirydarzem przykatedralnym, a nie tak jak zazwyczaj wewnątrz budowli. Pośrodku wirydarza stoi granitowa chrzcielnica z XII wieku, wokół której rosną stare drzewa: tuje, lipy, zimozielony ostrokrzew  i 350-letni dąb. W krużgankach dziedzińca zawieszone są płyty nagrobne dostojników pochowanych niegdyś w krypcie.

W połowie XIV wieku wybudowany został skarbiec, który według przekazów Jana Długosza był jednym z najbogatszych skarbców w Polsce. Do czasu II wojny światowej w skarbcu zgromadzono wiele dzieł sztuki, jednakże w trakcie działań wojennych większość została wywieziona i uważa się je za zaginione.

Obecnie we wnętrzu konkatedry znajdują się: gotycki ołtarz z końca XV wieku, barokowe organy (1669 rok), ambona (1683 rok), krata z ołtarzem pod prezbiterium (1684 rok), wczesnogotycka chrzcielnica wykonana z granitu z charakterystycznym gotyckim ornamentem (ok. 1330 roku) otoczona barokową kratą (1685 rok). 

Konkatedra kryje w swoich podziemiach liczne szczątki książąt i biskupów pomorskich. W podziemiach katedralnych spoczęli między innymi: żona Bogusława IV - Małgorzata (+1320), Warcisław IV (+1326), Bogusław V Wielki (+1374), Bogusław VIII (+1418) i jego małżonka Zofia (+1448).

Od 1965 roku we wnętrzu katedry odbywają się w okresie wakacyjnym Międzynarodowe Festiwale Muzyki Organowej i Kameralnej.

Warto zobaczyć:

• konkatedrę św. Jana Chrzciciela - bazylika romańsko-gotycka z przełomu XII/XIII wieku;
• pałac biskupi - renesansowy budynek z XV wieku;
• gotycki wirydarz katedralny z XIII wieku;
• obwarowania katedralne;
• dom dziekana - dworek wzniesiony w XVIII wieku, w którym w latach 1722-1747 zamieszkiwał wynalazca butelki lejdejskiej Ewald von Kleist.