Zachodniopomorskie

Oborzany - niewielka wieś, którą dzisiaj zamieszkuje ponad 500 osób, położona jest 2 km na zachód od Dębna. Obok miejscowości przepływa niewielka rzeczka Sienica, której wody łączą się z rzeką Myślą niedaleko Dargomyśla. Oborzany są typową, tradycyjną miejscowością rolniczą, a głównym obszarem produkcji rolnej są zboża, warzywa oraz hodowla bydła i trzody chlewnej.

Tereny te były zamieszkane przez słowiańskie plemię Lubuszan już przed X wiekiem. W drugiej połowie X wieku okolice podbił Mieszko I, który utworzył pierwsze zręby państwa polskiego. Dalsze dzieje Oborzan i ziemi dębskiej to dzieje ciągłych zmian przynależności państwowej i kulturowej. Od XIII wieku wieś staje się własnością zakonu Templariuszy. Bracia spod znaku czerwonego krzyża zostali zaproszeni na ziemie polskie przez dwóch książąt: Henryka Brodatego – księcia śląskiego i Władysława Odonica – księcia wielkopolskiego. Na ziemię lubuską Templariuszy sprowadził książę Władysław Odonic, nadając rycerzom-zakonnikom 1000 łanów ziemi (łan to ok. 17 ha).

W 1241 roku wieś Oborzany podarowana została Templariuszom przez palatyna śląskiego (zarządcę regionu) jako odszkodowanie za poniesione straty podczas bitwy pod Legnicą. Na przełomie XIII i XIV wieku Templariusze ufundowali w Oborzanach parafię, wznosząc kościół datowany na XIV wiek, istniejący do dzisiaj pw. Świętego Krzyża. Po kasacji zakonu Templariuszy w 1312 roku, posiadłości zakonne przejęli margrabiowie brandenburscy. W tym czasie ziemia lubuska, z Dębnem i okolicznymi wioskami, weszła w składa Nowej Marchii - prowincji brandenburskiej powstałej w wyniku ekspansji margrabiów z dynastii askańskiej.

W latach 1318-1540 Oborzany, jak i pozostałe włości Templariuszy przeszły we władanie Joannitów - bratniego zakonu rycerskiego, którzy przejęli majątek rozwiązanego zakonu za zgodą papieża Klemensa V. Od 1540 aż do 1945 roku Oborzany były wsią niemiecką: najpierw brandenburską, w następnych wiekach pruską, zaś pod koniec XIX wieku stały się niemieckie w związku z utworzeniem Cesarstwa Niemieckiego (w wyniku zjednoczenia Niemiec w 1871 roku).

Wieś została całkowicie zniszczona w wyniku działań wojennych, kiedy na ziemie Pomorza Zachodniego i Meklemburgii w roku 1636 wkroczyły siły austriackie i saskie podczas trwającej wojny trzydziestoletniej (1618-1648.) W kolejnym wieku przez ziemię dębską przeszły armie pruskie i rosyjskie, które stoczyły pod Sarbinowem wielką bitwę w 1758 roku. Jeszcze przed walką Oborzany zostały splądrowane przez wojska rosyjskie.

Początek XIX wieku to kolejny trudny okres dla wioski, gdyż w latach 1806-1813, po zwycięskiej bitwie pod Austerlitz w 1805 roku, wojska napoleońskie okupowały ponad połowę Europy, w tym Prusy. Rozkwit Oborzan datuje się od 1815 roku, po klęsce Napoleona i wycofaniu się wojsk francuskich z okupowanej Europy. W 1918 roku odbudowana i rozwijająca się wieś została doszczętnie spalona w wyniku wybuchu pożaru. Po 1945 roku Oborzany oraz pozostałe miejscowości regionu zostały wcielone do państwa polskiego.

Jednym z interesujących zabytków we wsi jest kościół, wybudowany na początku XIV wieku, ufundowany przez Templariuszy. Podobnie jak świątynia w Dargomyślu, oborzański kościół również został zorientowany, czyli zwrócony w kierunku grobu Pańskiego w Jerozolimie. Do budowy kościoła użyto kamieni polnych. Pierwotnie miał charakter obronny. Na przełomie XIV i XV wieku kościołowi nadano charakter gotycki, charakteryzujący się lekkością stylu w odróżnieniu od architektury romańskiej.

W XVI wieku zbudowano ołtarz skrzydłowy z malowidłami Lucasa Cranach Młodszego, którego prace cenił książę Filip I - książę zachodniopomorski uchodzący za największego mecenasa kultury na Pomorzu Zachodnim. Obecnie w Muzeum Narodowym w Szczecinie można podziwiać portret Filipa I pędzla mistrza Cranacha. W XVIII wieku - w 1712 roku, dobudowano ryglową wieżę, charakteryzująca się ułożonymi w kratownicę belkami.

Podczas II wojny światowej XVI-wieczny ołtarz uznano za zaginiony. W 2001 roku zupełnie przez przypadek ołtarz odnaleziono na strychu kościoła i przekazano go do konserwacji. Dzisiaj z wyposażenia kościelnego można podziwiać XIX-wieczne drewniane empory organowe oraz XVIII-wieczne świeczniki i krucyfiks zawieszone nad ołtarzem.

Kościół w Oborzanach jest przykładem architektury średniowiecznej leżącej na tzw. europejskim „Szlaku Romańskim”, który w tym regionie pokrywa się ze „Szlakiem Templariuszy”, stanowiąc tym samym element naszego europejskiego dziedzictwa kulturowego.